7 populaire denkfouten bij het bepalen van richting in je leven
Door: Thomas van de Loo
Als coach heb ik de afgelopen jaren met veel mensen gepraat die niet weten wat ze willen met hun leven. Voor ieder van hen was dit ontzettend frustrerend en ieder van hen gaf er alles voor om dit probleem op te lossen.
En daar lag vaak al meteen de eerste uitdaging. Want door de situatie als problematisch te bestempelen, is het maken van constructieve stappen veel lastiger.
In dit artikel bespreek ik 7 veelgemaakte denkfouten bij het vinden van richting in je leven. Door deze denkpatronen bij jezelf te herkennen, geef je jezelf de kans ze te ontstijgen.
Denkfout #1: Denken dat je een probleem hebt
Hij kwam in de intro al even voorbij, want deze eerste denkfout is een erg fundamentele en alomvattende.
De Amerikaanse socioloog William Thomas zei het treffend:
“If men define situations as real, they are real in their consequences.”
Kortom: als iedereen bang is dat het wc-papier opraakt, zal het wc-papier ook daadwerkelijk opraken.
Dus wanneer jij denkt: “Ik weet niet wat ik moet met mijn leven en ga er ook nooit achterkomen… ”, is de kans groot dat dit ook zo uitpakt.
Wie dit gelooft, zal namelijk met weinig optimisme en nieuwsgierigheid om zich heen kijken. Ondertussen komen allerlei aanknopingspunten en kansen wel degelijk voorbij, maar niemand die ze waarneemt.
En ja, dit is een venijnige denkgewoonte, want het probleem voelt vaak ontzettend ‘echt’. Je hebt immers al zoveel gedaan om erachter te komen wat je nu wilt doen.
Al zoveel uren nagedacht, gepraat en gepiekerd, beroepskeuzetesten gedaan, boeken gelezen, blogs doorgespit en van alles geprobeerd of uitgezocht op het gebied van studies en banen.
Maar niets lijkt je echt verder te brengen… Je moet wel gewoon een verloren zaak zijn, toch?
Denkfout #2: Denken dat je er komt met denken
Wanneer we een probleem ervaren, zijn we allemaal geneigd te denken dat we gewoon heel veel moeten… denken.
We analyseren het probleem, zoeken naar mogelijke oplossingen, analyseren nog een beetje meer, kijken in deze hoek, nog even in die andere en concluderen maar weer dat we ‘er’ nog niet zijn.
En een half uur later begint het feest weer opnieuw: zelfde gedachten, zelfde conclusie. Je hersenen hebben een soort denk-snelwegen aangelegd, dus wanneer je ‘probleem X’ invoert, zit je voor je het weet alweer op ‘snelweg Y’.
Maar vaak hebben we nauwelijks door dat dit ons weinig brengt.
Bovendien voelt het ergens wel goed om het niet los te laten. Zolang je er maar over nadenkt, ben je er in ieder geval mee bezig. Dan kan een oplossing niet uitblijven…
Ja, toch?
En zo gaan er dagen, weken, maanden en zelfs jaren voorbij zonder echte vooruitgang.
Maar ooit… Ooit zal tijdens een van die brainpower-sessies het Grote Antwoord aan je geestesoog verschijnen.
En ben je in één klap klaar.
Brengt ons bij Denkfout #3.
Denkfout #3: Denken dat je op zoek moet naar één
antwoord
Omdat de maatschappij al heel lang is ingericht op het principe ‘één leven = één beroep’, blijven we het vaak zoeken in dat ene ding – in jouw enige beroep dat je heel je leven gelukzalig zal beoefenen.
Het enige wat je hebt uit te zoeken, is wat dat beroep voor jou is. Easyyy!
Echter: de tijden zijn veranderd. Mensen zijn veranderd. Waar je opa en oma zich misschien makkelijk schikten in een bepaalde levensinvulling (“zolang we een dak boven ons hoofd hebben en kunnen eten, zijn we heel tevreden mensen”), zoeken mensen tegenwoordig naar meer.
Naar iets wat echt klopt. Naar iets dat past bij jou als individu. Waar je talenten, inspiratie en fascinaties in bijeenkomen. Iets wat je aan het einde van je leven het gevoel geeft: ik heb er alles uit gehaald; er iets moois van gemaakt.
En dat is niet iets slechts of stoms. Wanneer mensen zich minder druk hoeven te maken over de basics, worden andere zaken, zoals zelfontplooiing en een gevoel van purpose, belangrijker.
Maar deze houding staat vaak wel haaks op het ‘één leven = één beroep’-model.
Alles uit jezelf en je leven willen halen gaat namelijk over jezelf ontwikkelen. En ontwikkeling gaat gepaard met verandering, met continu vernieuwing. Met af en toe op een nieuw schip springen en dat andere achter je verbranden. Zonder een gevoel van zwaarte.
Misschien ligt jouw antwoord daarom niet zozeer in één beroepsvorm, maar eerder in meerdere fasen met daarin meerdere vormen.
En misschien kom je daardoor uiteindelijk alsnog uit bij één vorm – maar dat is dan omdat het klopt. Niet omdat het moet.
Denkfout #4: Denken dat je moet kijken naar wat er al is.
Al op de basis- en middelbare school wordt duidelijk gemaakt dat wat jij gaat doen in je leven iets is dat al bestaat.
Het begint met “Wat wil je later worden?” (Dokter! Dierenarts! Piloot!) en wordt vervolgens bevestigd door zo’n beetje iedere leraar, ouder, oma of dingen als een beroepskeuzetest.
En dus blijft iedereen die zoekend is kijken naar die buitenwereld – naar wat er al is.
“Zou ik advocaat willen zijn?”
“Moet ik meubelmaker worden?”
“Zou dat iets voor mij zijn… Dat werk van Bert?”
Kijken, kijken… En uiteindelijk niet kopen.
“Er moet toch wel iets zijn wat bij me past!?”
Vast wel. Maar in plaats van naar buiten kijken, zou je jezelf een gunst bewijzen door naar binnen te kijken. Naar jezelf.
Want wat drijft jou nu eigenlijk op een dieper niveau? Waarvan ga je ‘aan’?
En doe dit dan niet vanuit de insteek om zo snel mogelijk weer naar buiten te kunnen kijken. Doe het vanuit intrinsieke interesse in wie jij bent.
Zonder agenda en drang naar voren, naar morgen. Naar die verlossende baan.
Denkfout #5: Denken dat je weinig waard bent
De vorige Denkfout (#4) is deels zo populair omdat mensen geneigd zijn zichzelf als ‘niet zo bijzonder’ te zien. Want wanneer jij eigenlijk vrij gewoontjes bent, past een vrij gewoon beroep en leven ook bij je.
Maar wat als iedereen een unieke waarde heeft? Een waarde die eigenlijk pas te vinden is door je open te stellen voor de mogelijkheid van het bestaan ervan.
En dat klinkt misschien zoetsappig en ik bedoel ook niet:
“Word een narcist, want zoals jij…… Daar is er maar één van, jij geweldige halfgod”
Wat ik wél bedoel: ga geloven in je waarde. In je mogelijkheden, je bijdrage – óók als je die nu nog niet ziet.
Want geloof en vertrouwen zijn de beste voedingsbodem voor potentie.
Denkfout #6: Denken dat je moet denken aan wat anderen
denken
Het is als tijdverdrijf erg in trek: denken aan wat anderen over jou denken, of eigenlijk: wat ze over jou zouden kunnen denken.
En vervolgens pas je je gedrag hierop aan:
“Als ik dit doe, vindt Miguel me vast aardig”
“Misschien moet ik maar gewoon leraar worden; dat zou m’n ouders echt zo blij maken.”
“Laat ik vooral niet die reikicursus doen. Dan denkt iedereen dat ik gek ben geworden”
Het resultaat van deze manier van denken is dat je niet je eigen pad bewandeld. En dat wringt.
OK, door je veilige keuzes wringt het misschien niet in sociale zin.
Maar die stem die zegt: ‘Eigenlijk wil ik X wel een keer doen’ of ‘Ik zou wel meer als Y willen leven’ blijft op de achtergrond om aandacht vragen.
En dat doet die stem niet voor niks. Want in die kleine clous zit vaak grote waarde.
Maar dan moet je er wel iets mee doen.
Denkfout #7: Denken dat een beetje down en sloom zijn helpen
Het gebeurt niet heel bewust, maar veel ‘zoekende zielen’ zijn geneigd een beetje down en inactief te raken. Het gevoel van ‘stuck’ zitten vormt een soort ondertoon die door het leven heen te horen is.
Dit niet ervaren van richting brengt een gevoel van wanhoop met zich mee, wat kan resulteren in een teruggetrokken, in zichzelf gekeerde houding. Soms subtiel, soms heel uitgesproken.
En niemand die zich zo voelt wilt dit horen, maar uiteindelijk hoef je je niet zo te voelen.
Je ervaart het waarschijnlijk niet zo, maar je maakt op een bepaald niveau de keuze voor deze ‘vibe’.
Je geeft jezelf toestemming om je te voelen zoals je je voelt. En vervolgens zak je er verder in weg.
Betekent dit dat je nu een gat in de lucht kunt springen van blijdschap? Gewoon, omdat het kan? In technische zin wel, maar voor velen zal dat als een bruggetje te ver voelen.
Probeer dit eens: ga dit proces bewust waarnemen en zie hoe je jezelf een beetje de put in praat. Veroordeel dit gedrag niet, maar maak juist gebruik van de ruimte die hierdoor ontstaat.
In die ruimte kun je er namelijk voor kiezen om even uit die bui te stappen en bijvoorbeeld naar buiten te gaan, een koffie te drinken met iemand of een fietstocht te maken.
Want door fysiek in beweging te komen, komt je denken dat ook.
En zo ga je langzaamaan weer zien dat er misschien tóch meer mogelijk is dan je dacht.
Tijd voor een ommezwaai
Mijn advies? Zet een koerswijziging in richting een andere, constructieve manier van denken en doen.
Wees OK met waar je nu staat en train jezelf om meer bezig te zijn met de positieve punten die je tegenkomt.
Ga aanknopingspunten herkennen, verdiep je in dingen die je fascineren en neem je denken dat zich focust op problemen minder serieus.
En accepteer dat bijna alle groei stapsgewijs plaatsvindt. Want nee, het is nog niet te laat en neen, je bent geen verloren zaak.
Verander je blik en je verandert je wereld.
PS Benieuwd hoe je ontdekt wat je drijft? De kaartenset Hamvragen Ontdek wat jou drijft is ontwikkeld voor iedereen die wil ontdekken waarvan hij of zij ‘aan’ gaat. De vragen zorgen voor helderheid over drijfveren, passies, talenten en dromen.
